Thiếu máu não nên ăn gì, kiêng gì?
Thiếu máu não nên ăn gì, kiêng gì? Đây là mối bận tâm của khá nhiều người, nhất là khi căn bệnh thiếu máu não đang ngày càng đe dọa đến sức khỏe, tính mạng của người bệnh. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thiếu máu não ở vị trí thứ 3 trong danh sách bệnh gây tử vong cao nhất, chỉ sau bệnh tim mạch và ung thư.
Thiếu máu não là tình trạng giảm tuần hoàn máu lên não, khiến các tế bào não ở một hoặc nhiều vùng không nhận đủ lượng oxy và chất dinh dưỡng dẫn đến rối loạn chức năng, có thể chết vĩnh viễn.
Các triệu chứng của thiếu máu não nhẹ thường không mấy đặc trưng cho đến khi chúng tiến triển nặng hơn. Một vài dấu hiệu có khả năng liên quan đến thiểu năng tuần hoàn não gồm chóng mặt, đau đầu, ù tai, tê tay chân…
Tuy nhiên, tình trạng này có thể phòng ngừa và kiểm soát được bằng cách thay đổi lối sống, xây dựng một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng. Trong đó, vấn đề “người bệnh thiếu máu não nên ăn gì” được rất nhiều người quan tâm khi muốn cải thiện tuần hoàn máu não.
Bệnh thiếu máu não nên ăn gì?
Nếu muốn cải thiện tuần hoàn não thông qua chế độ ăn uống, bạn cần phải kiên trì và kiểm soát các thực phẩm tiêu thụ hàng ngày. Chắc chắn bạn không thể phòng ngừa hay giảm bớt các triệu chứng thiếu máu não nhờ vào chế độ ăn uống lành mạnh chỉ trong một vài ngày hay một vài tuần.
Về cơ bản, lưu lượng máu lên não cũng chịu ảnh hưởng từ hệ tuần hoàn chung của cơ thể. Khi trái tim khỏe mạnh, máu sẽ được bơm đến mọi tế bào và cung cấp đầy đủ oxy cũng như các dưỡng chất để chúng duy trì hoạt động.
Do đó, các thực phẩm tốt cho tim mạch và não bộ đều có lợi cho người bệnh thiếu máu não. Bạn nên cố gắng thay thế các nguồn cung cấp protein từ thực vật thay vì động vật, ăn nhiều các loại cá béo, sử dụng những loại chất béo lành mạnh thay cho chất béo bão hòa.
Các thực phẩm giàu những thành phần tốt cho sức khỏe như omega-3, vitamin B và các chất chống oxy hóa giúp hỗ trợ chức năng não bộ rất nhiều. Khi bạn kết hợp các thực phẩm này và xây dựng một chế độ ăn cân bằng, lâu dài sẽ cải thiện tuần hoàn não, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Các nghiên cứu cho thấy những thực phẩm tốt cho não cũng giúp bảo vệ tim mạch, bao gồm:
1. Các loại rau lá xanh
Rau lá xanh bao gồm cải xoăn, cải bó xôi, cải rổ, bông cải xanh rất giàu những thành phần dinh dưỡng tốt cho não bộ, chẳng hạn như vitamin K, lutein, folate và beta carotene.
Nghiên cứu cho thấy những thực phẩm này có tác dụng làm chậm quá trình suy giảm nhận thức do lão hóa.
2. Cá béo
Các loại cá béo là một nguồn cung cấp axit béo omega-3 dồi dào cũng như các chất béo khác tốt cho sức khỏe. Thành phần này có thể giúp giảm nồng độ beta-amyloid trong máu – một loại protein hình thành nên các khối gây tổn thương não bộ ở những người bệnh Alzheimer.
Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy những người bổ sung nhiều omega-3 giúp làm tăng lưu lượng máu lên não. Các nhà nghiên cứu cũng quan sát thấy mối liên hệ giữa mức độ omega-3 và khả năng nhận thức hoặc khả năng tư duy tốt hơn.
Bạn hãy cố gắng ăn ít nhất hai bữa cá một tuần nhưng chọn các loại ít bị nhiễm thủy ngân, chẳng hạn như cá hồi, cá tuyết, cá ngừ đóng hộp hay cá minh thái (pollack).
Nếu bạn thuộc nhóm người không thích ăn cá, hãy hỏi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về những sản phẩm thực phẩm bổ sung omega-3 hay lựa chọn nguồn omega-3 thay thế khác từ hạt lanh, quả bơ, hạt óc chó…
3. Các loại quả mọng
Theo nghiên cứu thì flavonoid, một sắc tố tự nhiên trong thực vật giúp chúng có màu sắc sặc sỡ, cũng giúp cải thiện trí nhớ. Năm 2012, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Annals of Neurology cho thấy những phụ nữ dùng từ hai phần dâu tây/việt quất trở lên mỗi tuần có quá trình suy giảm trí nhớ chậm hơn đến hai năm rưỡi.
4. Hạt óc chó
Các loại hạt có nhiều protein và các chất béo tốt cho sức khỏe. Trong đó, một vài loại hạt nhất định cũng giúp cải thiện trí nhớ. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy có mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nhiều hạt óc chó với kết quả cải thiện điểm số kiểm tra nhận thức.
Hạt óc chó chứa một loại axit béo omega-3 có tên là axit alpha-linolenic (ALA) với tác dụng làm hạ huyết áp và bảo vệ động mạch. Đây là thực phẩm tốt cho sức khỏe của cả tim mạch và não bộ.
5. Ngũ cốc nguyên hạt
Ngũ cốc nguyên hạt có chứa rất nhiều vitamin, nhất là vitamin E. Bạn có thể nâng cao sức khỏe nhờ ăn những thực phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt:
– Gạo lứt
– Lúa mạch
– Yến mạch
– Bánh mì ngũ cốc nguyên hạt
6. Trứng
Trứng cũng là một thực phẩm tốt cho não bộ. Trong trứng chứa rất nhiều vitamin nhóm B bao gồm:
– Vitamin B6
– Vitamin B12
– Axit folic (vitamin B9)
Nghiên cứu gần đây cho thấy các vitamin này có khả năng ngăn ngừa teo não và làm chậm quá trình suy giảm nhận thức.
8. Các sản phẩm từ đậu nành
Các sản phẩm từ đậu nành chứa một nhóm chất chống oxy hóa có tên là polyphenol.
Nghiên cứu cho thấy polyphenol có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và cải thiện khả năng nhận thức.
Các polyphenol trong sản phẩm đậu nành được gọi là isoflavone, bao gồm daidzein và genistein. Những thành phần này hoạt động như chất chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe chung cho cơ thể.
9. Thịt bò
Thịt bò là một trong những thực phẩm giàu đạm, sắt và nhiều dưỡng chất khác. Không những thế, trong thịt bò còn có một hàm lượng vitamin B2, B6 và B12 giúp tăng cường hệ miễn dịch, thúc đẩy quá trình tái tạo hồng cầu, hỗ trợ hoạt động não bộ.
Bạn có thể chế biến thịt bò cùng với nhiều nguyên liệu bổ dưỡng khác nhau để tạo ra các món ăn vừa ngon miệng vừa có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
10. Các loại rau, củ và trái cây giàu vitamin và sắt
Rau cần tây, bí ngô, cà rốt… là những thực phẩm chứa nhiều vitamin và các khoáng chất như sắt, kẽm giúp làm tăng tuần hoàn máu, tăng cường khả năng trao đổi chất với tế bào.
Nhiều trái cây cũng có hàm lượng vitamin cùng các chất chống oxy hóa cao như lựu, dâu tây, mâm xôi, nho, mận… sẽ giúp cơ thể tăng khả năng hấp thu sắt, tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa bệnh hiệu quả.
Người bệnh thiếu máu não nên kiêng gì?
Bên cạnh những thực phẩm tốt cho sức khỏe cũng có những thức ăn gây ra nhiều tác động xấu đến hệ tim mạch và não bộ nếu tiêu thụ quá nhiều.
Những thực phẩm nên tránh nếu bạn muốn có một hệ tuần hoàn và cơ thể khỏe mạnh bao gồm:
Thức ăn nhanh: Những món ăn nhanh dù trông bắt mắt nhưng luôn tiềm ẩn nguy cơ khiến cholesterol trong máu tăng cao. Điều này cũng liên quan đến nguyên nhân gây xơ vữa động mạch, ảnh hưởng đến quá trình máu lưu thông lên não.
Thức ăn chế biến sẵn hay thực phẩm đóng hộp: Những thực phẩm có rất nhiều chất bảo quản cũng như chứa hàm lượng muối (natri) cao gây ảnh hưởng xấu đến huyết áp và tim mạch. Do đó, tốt hơn hết bạn nên tránh tiêu thụ những thực phẩm này trong bữa ăn hàng ngày.
Rượu, bia, đồ uống có cồn: Người bệnh thiếu máu não tuyệt đối không nên uống những đồ uống này vì có thể làm cho tình trạng bệnh trở nên xấu hơn.
Nước ngọt có gas. Các loại nước ngọt có gas có thể làm tăng lượng cholesterol xấu trong cơ thể, gây ra những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ cho người bệnh thiếu máu não.
Tóm lại, một số thực phẩm chứa các hợp chất axit béo có lợi cho sức khỏe có thể giúp cải thiện cấu trúc của những tế bào não (neuron thần kinh). Trong khi đó, những thành phần như đường và chất béo bão hòa lại có khả năng làm hỏng cấu trúc tế bào não.
Những thực phẩm tốt cho não và tim mạch cũng có nhiều tác dụng có lợi cho toàn bộ cơ thể. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn giải đáp phần nào câu hỏi bệnh thiếu máu não nên ăn gì, kiêng gì.